Η υπερθέρμανση έφερε... πολικές θερμοκρασίες

Χάος επικράτησε στα ευρωπαϊκά αεροδρόμια τα τελευταία 24ωρα, καθώς η επέλαση του χιονιά σε συνδυασμό με τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες καθήλωσε τα αεροσκάφη στα αεροδρόμια. Οξύτερο το πρόβλημα στο αεροδρόμιο Χίθροου του Λονδίνου, όπου χιλιάδες ταξιδιώτες παρέμεναν εγκλωβισμένοι στους τερματικούς σταθμούς αναμένοντας επί σειρά ωρών την απογείωση της πτήσης τους. Ο επίτροπος Μεταφορών της Ε.Ε. ανακοίνωσε τη θεσμοθέτηση νέων κανόνων που θα διέπουν τη λειτουργία των αεροδρομίων της Γηραιάς Ηπείρου και οι οποίοι στοχεύουν στην άμβλυνση της ταλαιπωρίας του επιβατικού κοινού όταν επικρατούν τέτοιες καιρικές συνθήκες. Γιατί, όμως, οι τελευταίοι δύο μήνες στη δυτική Ευρώπη ήταν τόσο ψυχροί; Μήπως αποδεικνύεται ότι η υπερθέρμανση, η κλιματική αλλαγή, είναι ένα «ψέμα» που σκαρφίστηκαν κάποιοι ευφάνταστοι επιστήμονες;

Kάθε άλλο. Οι ιδιαίτερα ψυχροί χειμώνες της τελευταίας διετίας στη Βρετανία είναι απόρροια της υπερθέρμανσης του περιβάλλοντος και της ανόδου της θερμοκρασίας σε άλλα μέρη της Γης.
Oι παγκόσμιοι χάρτες θερμοκρασιών που δόθηκαν στη δημοσιότητα από τη NASA απεικονίζουν ακριβώς αυτή την εξαιρετικά ενδιαφέρουσα πραγματικότητα. Τον περασμένο μήνα καταγράφηκε σημαντική πτώση της θερμοκρασίας σε Ισλανδία, Σκανδιναβία και Βρετανία, στον ανατολικό Ειρηνικό και στις δυτικές ΗΠΑ, όπου τα θερμόμετρα «κόλλησαν» σε επίπεδα πολύ χαμηλότερα από τον μέσο όρο του Νοεμβρίου κατά την περίοδο 1951-1980. Αντιθέτως, οι θερμοκρασίες π.χ. σε δυτική Γροιλανδία, βόρειο Καναδά και Σιβηρία ανέβηκαν από δύο έως δέκα βαθμούς πάνω από τον μέσο όρο της εποχής. Επίσης, σε τμήματα της κεντρικής Γροιλανδίας και της νήσου Μπάφιν καταγράφηκαν θερμοκρασίες ακόμα και κατά 15 βαθμούς Κελσίου υψηλότερες από τον μέσο όρο της περιόδου 2002-2009, όπως άλλωστε και εφέτος.

Βρετανία

Ο καιρός στη Βρετανία συνδέεται με τις υψηλές ατμοσφαιρικές πιέσεις στις Αζόρες και τις χαμηλές στην Ισλανδία. Όταν η διαφορά της πίεσης είναι μεγάλη, τότε η Βρετανία δέχεται ανέμους από τα νοτιοδυτικά και οι χειμώνες είναι υγροί και ήπιοι. Όταν η διαφορά είναι μικρότερη, οι άνεμοι πνέουν στη Γηραιά Αλβιώνα από τον αρκτικό κύκλο. Οι υψηλές πιέσεις στον παγωμένο Βορρά τον περυσινό χειμώνα, αναφέρει η μετεωρολογική υπηρεσία των ΗΠΑ, ανέτρεψε τα συνήθη πρότυπα και επέτρεψε στον παγωμένο άνεμο από τον αρκτικό κύκλο να επιδράσει στην Ευρώπη, στην ανατολική Κίνα και στην πόλη της Ουάσιγκτον. 

Τα ίδια ακριβώς –όπως τουλάχιστον υποστηρίζουν οι επιστήμονες της NASA– ισχύουν και για τον φετινό, παγωμένο χειμώνα στη Βρετανία.

Επίσης, οι θαλάσσιοι πάγοι του αρκτικού κύκλου επηρεάζουν τον καιρό κατά δύο τρόπους. Αφενός επειδή είναι ολόλευκοι αντανακλούν το ηλιακό φως και δεν του επιτρέπουν να θερμάνει τα επιφανειακά θαλάσσια ύδατα. Αφετέρου δημιουργούν ένα «εμπόδιο» ανάμεσα στα θαλάσσια ύδατα και την ατμόσφαιρα περιορίζοντας την ποσότητα θερμότητας που διαχέεται από τη θάλασσα στην ατμόσφαιρα. Κατά τις φθινοπωρινές περιόδους του 2009 και του 2010, η κάλυψη των υδάτων από θαλάσσιους πάγους ήταν πολύ μικρότερη συγκριτικά με τον μακροχρόνιο μέσο όρο. 

Έτσι η ανοιχτή θάλασσα, καθώς είχε πολύ πιο σκούρο χρώμα, απορρόφησε σημαντικά περισσότερη θερμότητα κατά τους θερμούς μήνες του χρόνου και απελευθέρωσε μεγαλύτερη ποσότητα θερμότητας στην ατμόσφαιρα της Αρκτικής. Αυτό προκάλεσε υψηλότερες ατμοσφαιρικές πιέσεις μειώνοντας τη διάφορα ανάμεσα στις χαμηλές πιέσεις της Ισλανδίας και τις υψηλές των Αζορών.