Μαλακά παιχνίδια, υφάσματα, ξύλινα παιχνίδια και θερμόμετρα είναι μερικά μόνο από τα παιχνίδια που χρειάζονται προσοχή, όταν βρίσκονται κοντά σε παιδιά
Το σπίτι αποτελεί για κάθε παιδί το χώρο στον οποίο εξασφαλίζει αγάπη, στοργή και προστασία. Είναι το καταφύγιο στο οποίο βρίσκει προστασία και στο οποίο διαφυλάσσεται η σωματική και ψυχική του υγεία. Παρόλα αυτά, όμως, πολλοί από εμάς, χωρίς να το γνωρίζουμε, με τις λανθασμένες ή απρόσεκτες αγορές μας μπορεί να εκθέσουμε τα παιδιά μας ή τα παιδιά του ευρύτερου μας κύκλου σε μεγάλους κινδύνους και ειδικότερα σε κινδύνους που προέρχονται από καταναλωτικά προϊόντα που περιέχουν επικίνδυνες χημικές ουσίες. Για τη ρύθμιση των κινδύνων από επικίνδυνες χημικές ουσίες και την εισαγωγή περιορισμών ή απαγορεύσεων στη χρήση τους σε καταναλωτικά αγαθά υπάρχουν εκτενείς νομοθετικοί περιορισμοί. Ειδικότερα στο Παράρτημα ΧVII του Ευρωπαϊκού Κανονισμού REACH παρατίθεται ένας εκτενής κατάλογος όλων των εν ισχύ περιορισμών. Με τους περιορισμούς αυτούς καθορίζεται ότι συγκεκριμένες επικίνδυνες χημικές ουσίες απαγορεύονται ή μπορούν να χρησιμοποιηθούν εάν η συγκέντρωσή τους στο προϊόν δεν υπερβαίνει συγκεκριμένα όρια.
Πιο κάτω παρατίθενται συγκεκριμένοι κίνδυνοι που οφείλονται σε επικίνδυνες χημικές ουσίες που καλύπτονται νομοθετικά από τον Κανονισμό REACH και στους οποίους μπορεί να εκτεθούν τα παιδιά στο σπίτι:
1. Φθαλικοί εστέρες σε μαλακά παιγνίδια
Οι φθαλικοί εστέρες είναι πλαστικοποιητικές ουσίες, δηλαδή ουσίες που χρησιμοποιούνται για να μαλακώσουν το σκληρό πλαστικό. Χρησιμοποιούνται ευρέως για παραγωγή μαλακών πλαστικών προϊόντων από το εκ φύσεως σκληρό PVC (πολυβινυλοχλωρίδιο). Οι φθαλικοί εστέρες έχει αποδειχθεί ότι περικλείουν σημαντικούς κινδύνους, αφού ταξινομούνται, μέσω θεσμοθετημένων διαδικασιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ως ουσίες τοξικές στην αναπαραγωγή με χαρακτηριστικά ορμονικού διαταράκτη. Είναι δηλαδή χημικές ουσίες που επηρεάζουν το ορμονικό σύστημα αλλοιώνοντας διάφορα χαρακτηριστικά του φύλου στα αγόρια και κορίτσια. Αρκετά μαλακά παιγνίδια που προέρχονται από χώρες που δεν έχουν αυστηρές νομοθεσίες ή τους αναγκαίους μηχανισμούς ελέγχους περιέχουν μεγάλες συγκεντρώσεις των απαγορευμένων φθαλικών εστέρων. Στην κυπριακή αγορά, μέσω των ελέγχων που διενεργεί το τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας, έχουν εντοπισθεί αρκετά τέτοια ακατάλληλα παιγνίδια για τα οποία τέθηκαν άμεσα σε εφαρμογή διαδικασίες απόσυρσης και περιβαλλοντικά φιλικής διάθεσής τους.
2. Αζωχρωστικές σε υφάσματα
Στην προσπάθεια χρωματισμού πολλών υφασμάτων χρησιμοποιείται ένα μεγάλο φάσμα χρωστικών ουσιών. Οι περισσότερες από αυτές θεωρούνται ασφαλείς, μια όμως μικρή μερίδα έχει διαπιστωθεί ότι διασπάται κατά τη χρήση του χρωματισμένου προϊόντος παράγοντας ιδιαίτερα επικίνδυνες τοξικές ουσίες. Υφάσματα τα οποία περιέχουν χημικές ουσίες όπως είναι οι αζωχρωστικές, ο φωσφορικός τρι-(2,3-διβρωμοπροπυλεστήρ) και το οξείδιο της τρις-αζιριδινυλο-φωσφίνης, δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για υφάνσιμα είδη προοριζόμενα να έλθουν σε επαφή με το δέρμα, π.χ. ενδύματα, εσώρουχα και ασπρόρουχα.
3. Επικίνδυνα συντηρητικά σε ξύλινα αντικείμενα
Για καλύτερη συντήρηση των ξύλινων προϊόντων χρησιμοποιούνται πολλές φορές βιοκτόνες ουσίες με τις οποίες διασφαλίζεται η καλύτερη προστασία από μικροοργανισμούς. Τέτοιες χημικές ουσίες είναι το κρεόζωτο, διάφορες ενώσεις του αρσενικού και του υδραργύρου και οργανοκασσιτερικές ενώσεις. Για αυτές τις χημικές ουσίες ισχύουν συγκεκριμένοι περιορισμοί στη χρήση ή απαγορεύσεις. Οι καταναλωτές θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί στις αγορές τους, ειδικά αν το ξύλινο αντικείμενο που προμηθεύονται για χρήση στο σπίτι αναδύει χαρακτηριστική έντονη μυρωδιά.
4. Παραφινέλαια
Τα τελευταία χρόνια έχουν παρατηρηθεί αρκετές δηλητηριάσεις παιδιών από κατάποση παραφινελαίου, προϊόντος το οποίο χρησιμοποιείται κυρίως ως καύσιμη ύλη για καντήλια. Το παραφινέλαιο, λόγω των φυσικών του ιδιοτήτων, εύκολα εκλαμβάνεται ως νερό με όλες τις αρνητικές συνέπειες που μπορεί να προέλθουν από την κατάποσή του. Για αυτό, όσοι έχουν στα σπίτια παραφινέλαιο, πέραν της ανάγκης για διατήρησή του σε μπουκάλια κατάλληλα σεσημασμένα και με πώματα ασφαλείας, θα πρέπει να το κρατούν φυλαγμένο σε χώρους μακριά από την πρόσβαση των παιδιών.
5. Θερμόμετρα υδραργύρου
Ο υδράργυρος αποδεδειγμένα αποτελεί ένα από τους σημαντικούς περιβαλλοντικούς ρυπαντές. Οι βλαπτικές του επιδράσεις είναι γνωστές και ελέγχονται από παλιά. Τελευταία έχουν γίνει πιο συστηματικές και οι προσπάθειες για ρύθμιση της έκθεσης σε υδράργυρο του ευρύτερου πληθυσμού, ο οποίος επηρεάζεται λόγω της διασποράς της επικίνδυνης χημικής ουσίας στο περιβάλλον από ποικίλες ανθρώπινες δράσεις. Στο πλαίσιο των προσπαθειών αυτών η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει προχωρήσει από τον Απρίλιο του 2009 στην απαγόρευση της χρήσης θερμομέτρων και άλλου εξοπλισμού που περιέχει υδράργυρο. Τα υδραργυρικά θερμόμετρα αποτελούν πλέον παρελθόν και δεν διατίθενται για πώληση. Όσοι από εμάς έχουν στα σπίτια υδραργυρικά θερμόμετρα μπορούν να τα χρησιμοποιούν ακόμη, με ιδιαίτερη όμως προσοχή, για να αποφύγουν το σπάσιμο και τη διασπορά ελεύθερου υδραργύρου στους χώρους του σπιτιού.
Προϊόντα από σίγουρες πηγές
Πρόκειται για μερικούς μόνο από τους πολλούς περιορισμούς που αφορούν καταναλωτικά προϊόντα που μπορούν καθημερινά να αγορασθούν για το σπίτι. Πολλοί άλλοι περιορισμοί για τις χημικές ουσίες ισχύουν και παρατίθενται αναλυτικά στο παράρτημα XVII του Ευρωπαϊκού Κανονισμού REACH. Περισσότερες πληροφορίες για το θέμα αυτό μαζί με καταλόγους επικίνδυνων προϊόντων που έχουν εντοπισθεί στην κυπριακή και ευρωπαϊκή αγορά καθώς και το κείμενο της νομοθεσίας βρίσκονται στην ιστοσελίδα του τμήματος Επιθεώρησης Εργασίας στο http://www.mlsi.gov.cy/dli. Το εύλογο ερώτημα που τίθεται είναι πώς ο κάθε καταναλωτής θα μπορεί να αναγνωρίσει τους πολλαπλούς κινδύνους που μπορεί να προέλθουν από άγνωστους εχθρούς όπως είναι οι χημικές ουσίες. Αυτό σίγουρα δεν είναι εύκολο ούτε δυνατόν. Ένας όμως ενεργός και ευαισθητοποιημένος καταναλωτής μπορεί να περιορίζει την έκθεσή του και των αγαπημένων του προσώπων στους κινδύνους, αν προμηθεύεται προϊόντα από πιο σίγουρες πηγές, ενημερώνεται συνεχώς και χρησιμοποιεί συστηματικά τους μηχανισμούς ελέγχου που του παρέχουν οι αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες της Δημοκρατίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Της δρος Τασούλας Κυπριανίδου-Λεοντίδου
Λειτουργός επιθεώρησης εργασίας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου